Presudna Bitka za Mostar 1993. godine i pogibija simbola hercegovačkog otpora Midhata Hujdura Hujke

Kada se 19. septembra 1991. godine policajac Midhat Hujdur javio u Stanicu policije Luka I u Mostaru, prvobitno je trebao služiti pušku, ali je on strogo zahtijevao da mu se ustupi puškomitraljez. Služio ga je čitav rat, a sa sobom ga je ponio i 30. juna 1993. godine kada se odigrala presudna Bitka za Mostar i za opstanak grada i Bošnjaka u njemu. Prije rata je bio kondukter mostarskog “Autoprevoza”. Skroman ali odlučan, u narednom periodu će izrasti u hercegovačku legendu i junaka koji će postati simbol otpora južnog dijela domovine. I prije zvanične agresije, u aprilu 1992. godine, Hujka se “nosio” sa srbijanskim i crnogorskim dobrovoljcima po Hercegovini. Od dešavanja prije zvaničnog početka agresije bitan je događaj kada je Hujka sa svojom jedinicom zaustavio 250 srpskih policajaca koji su krenuli na Mostar kod Dračevice. U konačnici policiju je napustio 6. aprila 1992. godine i u svojoj mahali – Luka I počeo okupljati dobrovoljce. Tada se zapravo pridružio Teritorijalnoj odbrani, a sa njim su od samog početka bila njegova dva brata – Jasmin i Mirsad. Prilikom formiranja Prve mostarske brigade, pod komandom Arifa Pašalića, Hujka je postao komandant bataljona koji je u svom sastavu imao 1 200 boraca. Nakon što je Pašalić postavljen za komandanta 4. korpusa Armije Republike Bosne i Hercegovine, Hujka je preuzeo komandu Prve mostarske brigade, a kasnije 41. slavne.

Već tokom prvih mjeseci rata Hujka se sa svojom jedinicom uključuje u borbu protiv Jugoslavenske narodne armije, a kasnije i Vojske Republike Srpske. Prva značajna bitka se odigrala 11. juna 1992. godine kada su mostarski borci, forsirajući rijeku Neretvu istjerali srpsku vojsku iz istočnog dijela grada, a u nastavku borbi agresor je odbačen sve do Podveležja. Dva dana kasnije oslobođen je i Južni logor kod Mostara. Kada su 9. maja 1993. godine otpočeli sukobi sa Hrvatskim vijećem odbrane i kada su brojni komandiri 4. korpusa ARBiH pali u zarobljeništvo Hujka je sa većinom svojih boraca ostao u nezavidnom položaju u istočnom dijelu grada. Tada su zapravo i počele najteže borbe Hujku i njegovu jedinicu protiv neprijatelja. Odsječeni sa obje strane, VRS i HVO, mostarski ratnici na čelu sa Hujkom kreću u niz bitki ključnih za njihov opstanak, od čega su se naročito istakle borbe u Šantićevoj ulici i na Bulevaru. Uporedo sa oružanom borbom tekla je i Hujkina borba za materijalno – tehnička sredstva, koja su tajnim kanalima dopremana u Mostar.

Nakon početnih sukoba protiv HVO-a, tokom maja i blokade snaga ARBiH u istočnom dijelu Mostara, komandant 4. korpusa ARBiH Arif Pašalić naređuje Miralemu Jugi, Šerifu Špagi i Draganu Malkoču da izrade plan deblokade Mostara, odnosno oslobođenja Sjevernog logora i bjelopoljske kotline. Shodno tome formirane su i izviđačke jedinice čiji je zadatak bio prikupljanje podataka o položaju i rasporedu snaga HVO-a. Ofanziva je faktički pripremljena bez rezervnog plana jer se na neuspjeh nije smjelo računati. Hujka je sa svojim momcima dobio zadatak da oslobodi gradsko jezgro – kasarnu Sjeverni logor i poligon kasarne prema Sutini, dok su Malkoč i Špago vodili jedinicu čiji je zadatak bio da oslobode Vrapčiće i bjelopoljske kotline. Naredba za početak bitke je izdata 30. juna 1993. godine u 03:00 sata. Za operaciju su pripremljeni i improvizovani eksplozivi, poznatiji kao “bosanski lonac”. Bitka je počela ispaljenjem tri “bosanska lonca”, ali je eksplodirao samo jedan. Ipak, to nije pokolebalo borce koji su u prvom jurišu oslobodili najveći dio Sjevernog logora. Međutim, Komanda snaga HVO se u logoru još uvijek držala iako se nalazila u okruženju. Da bi se otpor skršio Hujka je zahtijevao pojačanje, a zatim, zajedno sa Esadom Humom preskače ogradu i ulazi u logor kako bi na licu mjesta komandovao operacijom zauzimanja Komande HVO-a u logoru. U nastaloj borbi Hujka je nakon grčevitog otpora stradao od granate, dok je Humo teško ranjen. Sjeverni logor je ubrzo oslobođen u potpunosti, kao i Bijelo Polje, ali miris slobode Hujka nije dočekao. Poginuo je u bici života, za sebe, svoj Mostar i Mostarce. Dva dana kasnije Hujki je obavljena dženaza na Šehitlucima, gdje su ukopani i njegovi saborci. Za ratne zasluge iste godine je dobio odlikovanje “Zlatni ljiljan”, a godinu dana kasnije posthumno mu je dodijeljen i orden “Heroja oslobodilačkog rata”.