Ustaški zločini nad stanovništvom Sarajeva: Na današnji dan na Marijin Dvoru obješeno je 55 Sarajlija

U noći s 27. na 28. mart 1945. godine, na Marijin-Dvoru u Sarajevu je obješeno 55 Sarajlija. Obješeni su po odluci ustaškog prijekog suda, to jeste ustaškog zločinca Maksa Luburića.Vješanje je imalo za cilj zastrašiti Sarajlije, a među osuđenima bilo je i policajaca koji su vješani po noći.

Tako su građani Sarajeva bili jako iznenađeni ujutro kada su prolazili pored aleje kestenova i vidjeli da svaki kesten ima po jednog obješenog ilegalca.

Inače, obješeni su zbog navodne odgovornosti za smrt trojice ustaških policajaca, iako je vješanje ovih lica nesumnjiva odmazda nad nevinim ljudima.

Od 18. februara do 4. aprila Luburić je sa svojim ustašama provodio teror nad građanima Sarajeva te pobio najmanje 783 stanovnika. Sa zadatkom da stvori atmosferu straha među lokalnim stanovništvom, sprovodeći teror kako bi se spriječila oružana pobuna u gradu i omogućilo izvlačenje njemačkih snaga od Višegrada, preko Sarajeva, prema Bosanskom Brodu. Luburić je 18. februara 1945. organizirao u Sarajevu “Stožer pukovnika Luburića”, koji je imenovao prijeki ratni sud.

Zemaljska komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača (Bosne i Hercegovine) ubrzo nakon oslobođenja Sarajeva ustanovila je imena i lične podatke za ukupno 323 žrtve "Luburićeve krvave tiranije" od 18. februara do 4. aprila 1945. Druga, još masovnija, grobnica, otkrivena je na Darivi gdje su ekshumirane 74 žrtve ustaškog terora. Na leševima ubijenih su također bili upadljivi tragovi divljanja i masakriranja.

Na Marijin-Dvoru, 27. mart 1945 godine, obješeni su: 

  1. Omer Fazil Omer,
  2. Ragib Sarić,
  3. Ćamil Skando,
  4. Muradin Čobo,
  5. Hajro Hadžović,
  6. Mahmut Arslanagić,
  7. Hamid Avdić,
  8. Mustafa Spahalić,
  9. Hamid Talović,
  10. Hasan Hajdarević,
  11. Alija Meretlić,
  12. Salih Mujkanhodžić,
  13. Ahmed Vilogorac,
  14. Šućrija Lukavac,
  15. Afan Opijač,
  16. Huso Islamović,
  17. Lutvija Šaran,
  18. Pašo Avdić,
  19. Salko Zubčević,
  20. Avdo Mulahasanović,
  21. Edhem Kusturica,
  22. Ragib Kreho,
  23. Omer Delalić,
  24. Hašim Šukrin,
  25. Ilijas Smajlagić,
  26. Edhem Sarić,
  27. Muhamed Potogija,
  28. Mehmed Karamehmedović,
  29. Suljo Pašić,
  30. Kasim Sarić,
  31. Hamdija Hodžić,
  32. Mustafa Ćemalović,
  33. Žarko Odović,
  34. Veljko Odović 
  35. Zora Odović,
  36. Mane Levnajić,
  37. Ana (Anka) Pauković,
  38. Stanko Rojnik,
  39. Štefanija Čerkez, 
  40. Stanislav Keško, 
  41. Ines Samardžić,
  42. Pavle Pavlin,
  43. Marinko Tuševljak,
  44. Dušan Močević,
  45. Vladimir Mirković,
  46. Milan Živak,
  47. Mićentije Tadić,
  48. Milosav Mikailović,
  49. Joco Likić,
  50. Anđa Buđen,
  51. Miloš Čikić,
  52. Milorad Petrović,
  53. Borivoj Perić,
  54. Vidoje Stević
  55. Slobodan Nikolić.

Danas, ispred zgrade Filozofskog fakulteta u Sarajevu nalazi spomen-obilježje u znak sjećanja na ubijene građane.